Mała instalacja fotowoltaiczna – kiedy i dla kogo?

W dobie rosnących cen energii elektrycznej, coraz więcej osób poszukuje alternatywnych rozwiązań, w tym małych systemów fotowoltaicznych, które często instalowane są samodzielnie. Rodzi się jednak pytanie, w jakich sytuacjach takie rozwiązanie jest faktycznie opłacalne, a kiedy lepiej zainwestować w większą, profesjonalnie zamontowaną instalację. Przyjrzyjmy się bliżej zaletom i wadom małych systemów fotowoltaicznych oraz ich potencjalnemu zastosowaniu.

Czym charakteryzuje się mała elektrownia fotowoltaiczna?

Mała elektrownia fotowoltaiczna to system o mocy zazwyczaj nieprzekraczającej 2 kWp. Często występuje w formie systemu wyspowego (off-grid), co oznacza, że nie jest podłączona do publicznej sieci energetycznej i służy do produkcji energii elektrycznej na własne potrzeby. Czasami składa się jedynie z paneli fotowoltaicznych i falownika, bez możliwości magazynowania nadwyżek wyprodukowanej energii. Taki uproszczony system nie jest w stanie pokryć pełnego zapotrzebowania energetycznego typowego gospodarstwa domowego, ale może znacząco przyczynić się do:

• Oszczędności na rachunkach za energię elektryczną: Poprzez częściowe zasilanie wybranych urządzeń.
• Zapewnienia zasilania awaryjnego: W miejscach o niestabilnym dostępie do sieci lub tam, gdzie sieci w ogóle nie ma.
• Częściowej niezależności energetycznej: Umożliwiając korzystanie z własnej, zielonej energii.

Warto również wspomnieć o przenośnych panelach fotowoltaicznych, które stanowią jeszcze mniejszą formę fotowoltaiki. Są lekkie, składane i idealne do ładowania drobnych urządzeń elektronicznych, takich jak telefony czy laptopy, podczas podróży lub wakacji. Ich moc zwykle waha się od 100 do 200 W.

Możliwości wykorzystania małych systemów fotowoltaicznych – nie tylko dach

Małe systemy fotowoltaiczne oferują dużą elastyczność montażu. Można je instalować nie tylko na dachach domów jednorodzinnych, ale także w wielu innych lokalizacjach, takich jak:

• Działki rekreacyjne: Zasilanie oświetlenia, pomp do wody czy drobnych urządzeń.
• Garaże i wiaty: Zasilanie oświetlenia i narzędzi elektrycznych.
• Balkony i tarasy: Zasilanie oświetlenia dekoracyjnego lub małych urządzeń.
• Domki ogrodowe: Zapewnienie energii elektrycznej w miejscach bez dostępu do sieci.
• Kampery i łodzie: Mobilne źródło energii elektrycznej podczas podróży.

Jedną z kluczowych zalet małych instalacji jest ich niewielki rozmiar. Pojedynczy panel fotowoltaiczny o mocy około 500 Wp zajmuje powierzchnię zaledwie 2 × 1 metra, co sprawia, że nie wymagają dużej przestrzeni montażowej. Wybierając system wyspowy, uniezależniamy się od konieczności przyłączenia do sieci elektrycznej, co jest szczególnie korzystne w odległych lokalizacjach.

Jaką część zapotrzebowania energetycznego pokryje mała instalacja PV?

Wydajność małego systemu fotowoltaicznego zależy oczywiście od jego mocy i warunków nasłonecznienia. Przykładowo, instalacja o mocy do 1 kWp może w letnich miesiącach wyprodukować wystarczającą ilość energii do zasilania podstawowych urządzeń, takich jak:

• Oświetlenie: Najlepiej energooszczędne lampy LED.
• Mała lodówka: O klasie energetycznej A+ lub wyższej.
• Telewizor: O niskim poborze mocy.
• Laptop: Do pracy i rozrywki.
• Czajnik elektryczny: O mocy nieprzekraczającej 700 W (należy unikać jednoczesnego używania wielu energochłonnych urządzeń).

Kluczem do efektywnego wykorzystania małej instalacji jest świadome zarządzanie energią i wybór energooszczędnych urządzeń. Warto monitorować sumaryczne zapotrzebowanie, aby nie przekroczyć maksymalnej mocy falownika. Można również zastosować czujniki ruchu do oświetlenia w korytarzach i innych rzadziej używanych pomieszczeniach, aby minimalizować zużycie energii. Małe systemy fotowoltaiczne mogą być również wykorzystywane do podgrzewania wody użytkowej za pomocą energii słonecznej, co dodatkowo zmniejsza rachunki za energię.

Koszt małej instalacji fotowoltaicznej – inwestycja na lata?

Ceny małych systemów fotowoltaicznych są zróżnicowane i zależą od wielu czynników, w tym od ich mocy oraz jakości użytych komponentów. Średnia cena za 1 kWp zainstalowanej mocy w fotowoltaice wynosi około 3 000 – 5 000 PLN. Oznacza to, że mała instalacja o mocy 3 kWp może kosztować w przedziale od 9 000 do 15 000 PLN. Dla porównania, większa instalacja o mocy 10 kWp, która może zapewnić znaczną samowystarczalność energetyczną domu w sezonie wiosenno-jesiennym, to wydatek rzędu 30 000 – 50 000 PLN.

Warto pamiętać o możliwości skorzystania z dotacji na fotowoltaikę, na przykład w ramach programu „Mój Prąd”, który może obniżyć koszt inwestycji nawet o połowę, oferując wsparcie finansowe do 28 000 PLN.

Samodzielna instalacja małej fotowoltaiki – oszczędność kosztem bezpieczeństwa?

Na rynku dostępne są zestawy do samodzielnego montażu fotowoltaiki, co kusi możliwością zaoszczędzenia na kosztach profesjonalnej instalacji. Jeśli jednak priorytetem jest bezpieczeństwo i maksymalizacja efektywności systemu (poprzez optymalne ustawienie paneli pod kątem i orientacją względem słońca), zdecydowanie zaleca się skorzystanie z usług doświadczonych specjalistów. Kierowanie się wyłącznie najniższą ceną może prowadzić do problemów. Tanie komponenty często charakteryzują się niższą jakością, mniejszą efektywnością i krótszą żywotnością, zwłaszcza w przypadku baterii i paneli. Próba oszczędności na montażu i komponentach może w ostatecznym rozrachunku okazać się nieopłacalna ze względu na awarie, niższą produkcję energii i konieczność wcześniejszej wymiany elementów.

Mała instalacja fotowoltaiczna – praktyczne rozwiązanie z ograniczonymi oszczędnościami

Podsumowując, mała instalacja fotowoltaiczna, taka jak pojedynczy panel słoneczny w oknie, może być sprytnym i ekologicznym sposobem na zasilanie kilku drobnych urządzeń lub podgrzewanie wody, szczególnie w miejscach bez dostępu do sieci energetycznej. Niemniej jednak, rzeczywiste oszczędności na rachunkach za energię elektryczną będą ograniczone. W związku z tym, okres zwrotu z inwestycji w mały system fotowoltaiczny, choć stosunkowo niedrogi, może być dość długi (na przykład w przypadku małego solarnego podgrzewacza wody, bez dotacji, może wynieść nawet do 10 lat).

Jeśli Twoim celem jest znaczące obniżenie rachunków za prąd (nawet o 80% rocznych wydatków lub więcej), zapewnienie sobie maksymalnej niezależności energetycznej i życie w bardziej ekologiczny sposób, rekomendujemy rozważenie większego systemu fotowoltaicznego, profesjonalnie zaprojektowanego i dopasowanego do indywidualnych potrzeb Twojego domu.

---

Fot. Pexels